Cafe, bar, restaurant
.
20 Ocak 2022
.

İç hava kalitesi problemlerini önlemek ve verimli bir çözüme yardımcı olmak için okullarda sıcaklık, bağıl nem seviyeleri izlenmeli ve ortamlarda ısıl konfor sağlanmalıdır. İlave olarak dış havalandırma yetersiz olduğunda CO2 seviyesi izlenmelidir. Uygun tasarlanan havalandırma/klima sistemi, sıcaklık ve nem seviyelerini uygun şekilde ayarlayarak konforu şartlarını sağlar, kapalı ortam sakinlerinin ihtiyaçlarına uygun hava dağılımı yapar, kokuları ve diğer kirleticileri basınç kontrolü, filtreleme ve egzoz fanları yardımıyla en aza indirir.

ASHRAE'nin 55-1962 Standardı insanlar için sıcaklık ve bağıl nem seviyelerini belirlemiştir. Konfor şartları nemi %30-%60 bağıl nem seviyesinde, sıcaklığı 20-25,6°C arasında sezona bağlı olarak sağlar.

ASHRAE'nin 62.1-2010 Standardı çeşitli ortamlar için dış hava ihtiyacı seviyesini belirlemiştir. Genel olarak Isıtma-Havalandırma-Klima sistemi için kişi başına 25,5-102 m3 /h taze hava tavsiye edilmiştir.

İlâve olarak uygun havalandırma için CO2 seviyeleri gösterge olarak kullanılmalıdır. CO2 seviyeleri 1000 ppm olduğunda dış havalandırmanın uygunsuz olduğu söylenebilir.

Okullarda iç hava kirleticilerinin derişikliklerini düşürmek için altı temel kontrol yöntemi mevcuttur:

Kaynak Yönetimi
Kaynak yönetimi, kaynağın uzaklaştırılmasını, kaynağın değiştirilmesini ve kaynağın kapatılmasını kapsar. Pratik olarak uygulanabilecek birçok yöntem vardır. En iyi önleme yöntemi, kirleticilerin okul binalarına girmesini kesinlikle önlemektir.

Aralarında uçucu organik bileşikler, sigara kokusu, parçacık madde ve radon gibi maddelerin bulunduğu iç hava kirleticilerini kontrol etmenin en uygun yolu, onları kaynağında kontrol etmektir. Bu, sızdırmazlık sağlayarak ya da kaynağın varlığına, kullanımına sınırlamalar getirerek gerçekleştirilebilir.

Asbest içeren bazı kaynaklar sızdırmaz hale getirilebilir veya kapatılabilir; gaz sobaları gibileri ayarlanarak salınımları azaltılabilir. Birçok durumlarda kaynağın kontrolü iç hava kalitesini arttırmada havalandırmayı  arttırmaya kıyasla daha ekonomik olmaktadır. Çünkü havalandırma yükünün arttırılması enerji maliyetini arttıracaktır.

Eğer kirliliğin kaynağı belli ise yerel egzoz havalandırması kirleticilerin uzaklaştırmasında en etkili yoldur.

Yerel Egzoz
Yerel egzoz, iç ortama dağılmış olan kirleticileri kaynağında yakalayıp uzaklaştırmak ve dış ortama göndermek için verimli bir yöntemdir. Yerel egzozların kullanıldığı örnekler bekleme odaları, mutfaklar, bilimsel laboratuarlar ve ev idaresi depolama odaları, baskı ve kopyalama odaları, meslekî/endüstriyel alanlar (kaynak odaları gibi).

Havalandırma
Havalandırma sistemi uygun olarak tasarlandığında, işletildiğinde ve bakıldığında otomatik olarak havadaki kirleticileri normal seviyeye indirecektir. Boyama gibi bazı durumlarda havalandırma ile havadaki duman derişikliği seyreltilir.

Kirleticiler bina ve dekorasyon malzemeleri, mobilya, insanlar ve onların aktiviteleri ve emiş havasından kaynaklanmaktadır. Bu durumda talep kontrollü havalandırma kullanılması %50'lere varan enerji tasarrufu sağlamaktadır. Talep kontrollü sistemler hava akışının kirletici yüklerine bağlı olarak kontrol edildiği bir havalandırma sistemidir. Bu sistemlerde hava kalitesi duyargaları gereklidir. Kullanılması gereken duyargalar CO2, karışım gazı, CO2/karışım gazı, CO2/CO seçeneklerinden biri olabilir.

Maruziyet Kontrolü
Kirliliğin tamamen önlenemediği yerlerde maruz kalma sürelerini ve şekillerini kısaltmak gereklidir.

Maruziyet kontrolü, potansiyel maruz kalınmayı azaltmak için yerleşimi, miktar ve zamanı ayarlamayı kapsar.

Hava Temizleme Cihazları
Hava temizleyicilerinin en ucuz modellerden en kapsamlı ve pahalı ev sistemlerine kadar birçok tip ve boyutta olanları satılmaktadır. Bazı hava temizleyiciler parçacık tutulmasında yüksek verime sahipken diğerleri daha az verimle çalışırlar. Hava temizleyicileri genellikle gaz kirleticileri uzaklaştıramazlar.

Bir hava temizleyicinin verimliliği iç havadan kirleticileri nasıl topladığına ve filtre veya temizleme elemanından ne kadar temiz hava geçirdiğine bağlıdır. Verimli bir filtre düşük hava akışında verimli olmayabilirken, tersine yüksek hava debisine sahip hava temizleyicide düşük verimli filtre uygun olmayacaktır. Herhangi bir hava temizleyicinin uzun süreli performansı üretici talimatlarına uygun olarak yapılan bakım işlemlerine bağlıdır.

Hava temizleyicinin verimliliğinin belirlenmesinde bir diğer önemli faktör kirletici kaynağın gücüdür. Özellikle sıradan hava temizleyiciler güçlü kirleticilerin yakınından bile kirleticileri yeterli şekilde uzaklaştıramazlar. Hava temizleyicileri kirlilik kaynağının özel hassasiyetine bağlı olarak seçilmelidir. 

Eğitim
Okul personelinin ve öğrencilerin İHK konusunda eğitilmesi çok önemlidir. Şayet kişiler iç hava kirleticileri ve onların kontrolü konusunda bilgilendirilirse bu kirliliklere maruz kalma durumları azaltılmış olur. Bu amaçla başta okul yöneticilerine, öğretmenlerine ve personeline seminerler düzenlenebilir.